Πότε θα κάνει ξαστεριά! 30 χρόνια μετά, ένας αγωνιστικός χαιρετισμός στο εξεγερμένο Πολυτεχνείο του 1995 [Προβολή video στο τριήμερο του Πολυτεχνείου 2025]
Στις πολλαπλές διαδρομές της ταξικής πάλης της μεταπολίτευσης, οι αγωνιστικοί εορτασμοί της Εξέγερσης του Νοέμβρη του 1973 αποτέλεσαν συχνά βασική αιχμή. Ακριβώς γιατί εκείνες οι μάχες για τις οποίες ο Νοέμβρης δεν έκανε «βήμα πίσω» μπροστά στα τανκς και τα πολυβόλα, ήταν -και παραμένουν- διαχρονικά επίκαιρες και αδικαίωτες: Από τον αγώνα για ψωμί, παιδεία, ελευθερία και τον αγώνα εναντία στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, ως την πάλη ενάντια στο φασισμό, την ταξική εκμετάλλευση, τον κρατικό ολοκληρωτισμό. Από το αγώνα με άλλα λόγια για την κοινωνική και ταξική απελευθέρωση.
Σε αυτές τις διαδρομές, δίπλα στο Πολυτεχνείο του 1980 του Κουμή και της Κανελλοπούλου και στο Πολυτεχνείο του 1985 του Μιχάλη Καλτεζά, το Πολυτεχνείο του 1995 κατέχει μια κεντρική θέση. Σίγουρα, το μητροπολιτικό λεφούσι των αναρχικών και της προλεταριακής νεολαίας που κατέλαβε το Πολυτεχνείο του 1995 με πρόταγμα την απελευθέρωση δυο αναρχικών απεργών πείνας και την αλληλεγγύη στους εξεγερμένους των φυλακών, ήταν ένα πολύ διαφορετικό πολιτικό υποκείμενο από εκείνο που καταλάμβανε τον ίδιο χώρο 22 –μόλις- χρόνια πριν. Όπως πολύ διαφορετική ήταν η πολιτική, κοινωνική και οικονομική συνθήκη της Χούντας, από αυτήν της αυγής εκείνης της ζοφερής περιόδου που ονομάστηκε αργότερα «χρυσή εποχή του ελληνικού καπιταλισμού», και της οποίας την αρχή του τέλους της σφράγισε 13 χρόνια μετά, τον Δεκέμβρη του 2008, μια εξέγερση με έδρα και πάλι το Πολυτεχνείο.
Μια σχολαστική ιστορική ερμηνεία –ίδιον των πάσης φύσεως αστών και οπορτουνιστών- , δεν θα δυσκολευόταν να αποφανθεί περί της μη σύνδεσης των δυο Πολυτεχνείων ή ακόμα και να κατακεραυνώσει –όπως κι έκανε- το δεύτερο ως συκοφάντηση και διαστρέβλωση του πρώτου. Ευτυχώς όμως, η διαλεκτική της ιστορίας είναι κάτι πολύ βαθύτερο από τυπολογίες και αντιστοιχήσεις, η δε επικοινωνία μεταξύ των δρώντων υποκειμένων της κάτι που δεν συντελείται σε συνθήκες εργαστηριού, αλλά μέσα από «υπόγειες διαδρομές» στις «ρωγμές του χρόνου», ακόμα και από ανθρώπους που μπορεί να μιλούν μια τελείως άλλη- πολιτική- γλώσσα.
Μέσα σε μια τέτοια ρωγμή του χρόνου, έχοντας εκείνη τη βαθιά αίσθηση ιστορικότητας που αναδύεται πηγαία στους καταπιεσμένους όταν γίνονται οι ίδιοι υποκείμενα της ιστορίας, οι εκατοντάδες των καταληψιών του Πολυτεχνείου του 1995, θα σταθούν το ξημέρωμα της 18ης Νοέμβρη, ύστερα από μια ολόκληρη νύχτα σκληρών συγκρούσεων με τα ΜΑΤ, πιασμένοι-ες αλυσίδες μπροστά στους αφηνιασμένους διώκτες τους. Τραγουδώντας ως «τρελοί κι ευτυχισμένοι» για το «πάθος για τη λευτεριά» και τους στίχους, μεταξύ άλλων, του ριζίτικου, που τον Νοέμβρη του 1973, έντυνε την κορυφαία σελίδα της ταξικής πάλης μετά τον εμφύλιο. «Πότε θα κάνει ξαστεριά».
Αν έπρεπε με δύο λόγια να πούμε τι είναι η «ζώσα ιστορική μνήμη» και πώς «οι εξεγέρσεις δεν μπαίνουν στα μουσεία», τότε σίγουρα η σκηνή αυτή, μαζί με εκείνη της καύσης της ελληνικής σημαίας υπό τους ήχους των αντάρτικων τραγουδιών που δονούσαν από την κατειλημμένη μικροφωνική όλο το Πολυτεχνείο, δίνουν κάποιες εξόχως παραστατικές απαντήσεις.
30 χρόνια μετά, αντικρίζοντας ξανά το Πολυτεχνείο του 1995, στεκόμαστε με συγκίνηση, μα και περηφάνια, σε εκείνον τον καλπασμό της πρώτης νιότης μας, που μας έμαθε να στεκόμαστε με σφιγμένη γροθιά μπροστά «στις κάννες που σημαδεύουν τις ζωές μας» και να αναζητάμε πάντα τους δρόμους για να έρθει η ξαστεριά!
Σύντροφοι/σσες από το Πολυτεχνείο του 1995
*Η προβολή θα γίνει στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Ανοιχτής Συνέλευσης για το τριήμερο του Πολυτεχνείου 2025
