[Σουδάν] Το χώμα βάφτηκε κόκκινο
Οι εικόνες φρίκης που έρχονται στη δημοσιότητα από δορυφόρους (λίμνες αίματος τόσο πυκνές, που γίνονται ορατές ακόμα και από το Διάστημα) αποτυπώνουν τη σφαγή που διαπράχθηκε μεταξύ 26 και 27 Οκτωβρίου στην πόλη Ελ Φάσερ στη δυτική περιοχή του Νταρφούρ του Σουδάν, με πάνω από 2.000 άμαχους —στην πλειοψηφία τους γυναίκες και παιδιά— να εκτελούνται εν ψυχρώ, ακόμα και μέσα σε μαιευτήρια, από τις υποστηριζόμενες από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα παραστρατιωτικές Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF), που διεκδικούν την εξουσία από τον Σουδανικό Στρατό (SAF), ο οποίος ελέγχει την πρωτεύουσα Χαρτούμ.
Σφαγές που επιβεβαιώνουν τη μοίρα των λαών που αντιμετωπίζουν τις πάσης φύσεως επιβουλές και επεμβάσεις του ιμπεριαλισμού —και της αποικιοκρατίας παλαιότερα—, των περιφερειακών δυνάμεων και των ντόπιων εξουσιών.
Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για τους λαούς της Αφρικής· πόσο μάλλον όταν μιλάμε για το Σουδάν, του οποίου τα σύνορα όρισαν οι Άγγλοι αποικιοκράτες με μολύβι στον χάρτη, θεωρώντας τον πληθυσμό και τον πλούτο του απαράγραπτο “έχειν” τους, όπως τους σκλάβους τους στο παρελθόν.
Καμία ουσιαστική πτυχή των εξελίξεων στο Σουδάν δεν μπορεί να κατανοηθεί έξω από τους καθορισμούς που επέβαλλε η αποικιοκρατία, ο ιμπεριαλισμός και οι σχετιζόμενες με αυτούς περιφερειακές δυνάμεις.
Στο Σουδάν οι αντιμαχόμενες δυνάμεις —από τη μια ο σουδανικός στρατός και από την άλλη οι παραστρατιωτικές Δυνάμεις Ταχείας Στήριξης— αποτελούν οργανικά τμήματα της εξουσίας στη χώρα και της μακρόχρονης χούντας του Μπασίρ, η οποία ανατράπηκε ύστερα από τη μεγαλειώδη λαϊκή εξέγερση του 2019.
Ωστόσο, η μετάβαση από τη χούντα σε ένα έστω τυπικά εκδημοκρατισμένο καθεστώς δεν ευοδώθηκε. Το καθεστώς που εγκαθιδρύθηκε ήταν ουσιαστικά υπό τον έλεγχο του στρατού, των ιμπεριαλιστών και παράλληλα ακραία ταξικό και αυταρχικό. Δύο χρόνια αργότερα, στρατιωτικό πραξικόπημα με πρωτεργάτες τους δύο σήμερα αντιμαχόμενους, ανατρέπει τον πρόεδρο της χώρας και, ύστερα από μια μεταβατική περίοδο ασταθούς ισορροπίας —στην οποία όλες οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, κυρίως ΗΠΑ και ΕΕ αλλά και Ρωσία και Κίνα, όπως και περιφερειακές δυνάμεις (Τουρκία, Ιράν, Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ, Αίγυπτος, Ισραήλ)— διεκδικούν ρόλο—, τον Απρίλη του 2023 πλέον η ώρα της κρίσης φτάνει: οι δύο πρώην σύμμαχοι συγκρούονται μέχρις εσχάτων για την εξουσία, σε έναν εμφύλιο πόλεμο που έχει αφήσει πίσω του εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς και εκατομμύρια εκτοπισμένους.
Μετά την κατάληψη της Ελ Φάσερ, το RSF ελέγχει πλέον ολόκληρο το Νταρφούρ —μια τεράστια περιοχή που αποτελεί το ένα τρίτο της χώρας. Υπό τη διοίκηση του στρατηγού Μοχάμεντ Νταγκλό, έχουν εγκαταστήσει στο Νταρφούρ μια παράλληλη κυβέρνηση, αντίπαλη εκείνης του αρχηγού του στρατού Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν. Μαζί με τους συμμάχους τους ελέγχουν επίσης και ένα μέρος του νότου. Ο στρατός ελέγχει τον βορρά, τις ανατολικές και κεντρικές περιοχές της χώρας.
Τα ΗΑΕ που έχουν από τον ΟΗΕ κατηγορηθεί ανοιχτά για προμήθεια όπλων στους RSF, είναι μέλος του λεγόμενου “Quad”, μαζί με τις ΗΠΑ, τη Σαουδική Αραβία και την Αίγυπτο, το οποίο διαπραγματεύεται την ειρήνη στο Σουδάν.
Στην πράξη, τα Εμιράτα έχουν μετατραπεί σε βασικό οικονομικό και πολιτικό στήριγμα των RSF. Από το έδαφός τους διέρχεται το μεγαλύτερο μέρος του σουδανικού χρυσού, τον οποίο ελέγχουν οι RSF μέσω ενός σύνθετου δικτύου εξορυκτικών εταιρειών, λαθρεμπορικών διαύλων και μεσαζόντων που οδηγούν τελικά στις αγορές του Ντουμπάι. Ο χρυσός του Νταρφούρ, ο οποίος θα μπορούσε να θρέψει έναν ολόκληρο λαό, μετατρέπεται έτσι σε καύσιμο για τον εμφύλιο και πηγή τεράστιων κερδών για τις εμιρατινές εταιρείες και τους πολέμαρχους του RSF.
Την ίδια ώρα, ο λιμός εξαπλώνεται σε όλη τη χώρα. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, περισσότεροι από 25 εκατομμύρια άνθρωποι —πάνω από τον μισό πληθυσμό του Σουδάν— βρίσκονται αντιμέτωποι με οξεία επισιτιστική ανασφάλεια. Εκατομμύρια παιδιά υποσιτίζονται, ενώ σε πολλές επαρχίες του Νταρφούρ οι RSF χρησιμοποιούν την πείνα ως όπλο πολέμου, αποκλείοντας την ανθρωπιστική βοήθεια και λεηλατώντας αποθήκες τροφίμων. Το Σουδάν βρίσκεται ήδη ένα βήμα πριν τη μαζική λιμοκτονία, τη χειρότερη του 21ου αιώνα — αποτέλεσμα όχι μιας “φυσικής” καταστροφής αλλά της οργανωμένης λεηλασίας, του αποκλεισμού και της ιμπεριαλιστικής εκμετάλλευσης.
Η εμπλοκή των ΗΑΕ δεν είναι μόνο οικονομική: αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής επεκτατισμού τους στην Ερυθρά Θάλασσα και στην Ανατολική Αφρική, όπου επιδιώκουν τον έλεγχο λιμανιών, εμπορικών κόμβων και στρατηγικών θαλάσσιων διαδρόμων. Μέσω του RSF, τα Εμιράτα εξασφαλίζουν πρόσβαση στο σουδανικό χρυσό, αλλά και έναν δίαυλο στρατιωτικής παρουσίας και επιρροής στην αφρικανική ήπειρο.
Το Ισραήλ, από την πλευρά του, έχει επίσης επιχειρήσει να κεφαλαιοποιήσει την αποσταθεροποίηση στο Σουδάν. Ήδη από το 2020, υπό αμερικανική αιγίδα, ξεκίνησαν συνομιλίες για “ομαλοποίηση” των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, με το Τελ Αβίβ να επιδιώκει μια στρατηγική συμμαχία με το Χαρτούμ ως αντίβαρο στην ιρανική επιρροή στην περιοχή. Μετά το ξέσπασμα του εμφυλίου, ισραηλινές υπηρεσίες διατηρούν επαφές και με τις δύο πλευρές, επιδιώκοντας να εξασφαλίσουν πρόσβαση στα αφρικανικά δίκτυα επιρροής και εμπορίας ορυκτών, καθώς και στον άξονα του Κόλπου που διαμορφώνουν τα ΗΑΕ και η Σαουδική Αραβία.
Η σύμπλεξη συμφερόντων ΗΑΕ–Ισραήλ στο σουδανικό πεδίο αντανακλά τη νέα φάση του μετα-αραβικού “ρεαλισμού”: τον γεωπολιτικό πραγματισμό όπου το κοινό αντι-ιρανικό και αντι-τουρκικό μέτωπο, μαζί με την εκμετάλλευση πρώτων υλών και τη διαχείριση των προσφυγικών ροών, υπερτερούν κάθε άλλης “ιδεολογικής” ή ανθρωπιστικής ρητορικής.
Δεν πρέπει πάντως να ξεχνάμε δύο στοιχεία:
Πρώτον, ότι στη ζώνη του Σαχέλ, στην οποία βρίσκεται το Σουδάν, ΗΠΑ και ΕΕ (κυρίως Γαλλία και Ιταλία) έχουν ισχυρά συμφέροντα και έχουν αναπτύξει στρατιωτικούς σχηματισμούς – με τη συμμετοχή και ελληνικού στρατού – ενώ Ρωσία και Κίνα αναβαθμίζουν διαρκώς την οικονομική και στρατιωτική τους παρουσία.
Δεύτερον, ότι οι Δυνάμεις Ταχείας Επέμβασης (πρώην Τζατζαουιντ) έχουν αξιοποιηθεί ως μάχιμη δύναμη στο πλευρό των φιλοσαουδοαραβικών δυνάμεων εναντίον των σιιτών ανταρτών Χούθι στην Υεμένη, ενώ υπήρξαν οι εγγυητές της συμφωνίας ΕΕ–Σουδάν για την αποτροπή της μετανάστευσης των κατοίκων της χώρας προς την Ευρώπη, αναλαμβάνοντας χρέη συνοριοφυλακής.
Από τη δική μας γωνία του πλανήτη, από αυτήν που γνωρίζει πολύ καλά τι θα πει αμερικανικός και ευρωπαϊκός ιμπεριαλισμός, τι θα πει πόλεμος και φτώχεια, στέλνουμε την αλληλεγγύη μας στο λαό του Σουδάν.
Η ΔΙΕΘΝΙΣΤΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΤΟ ΟΠΛΟ ΤΩΝ ΛΑΩΝ
ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑ, ΤΟΝ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟ ΚΑΙ ΣΤΑ ΚΑΘΕΣΤΏΤΑ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ
ΔΥΝΑΜΗ ΣΤΟΥΣ ΛΑΟΥΣ ΤΟΥ ΣΟΥΔΑΝ ΚΑΙ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ
ΠΟΛΕΜΟ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΩΝ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΩΝ
