[…] Οι κοινωνικές, ταξικές και πολιτικές αντιστάσεις που αναπτύχθηκαν την περίοδο 2013-2022 κατέχουν μια ιδιαίτερη θέση στην ιστορία της εγχώριας ταξικής πάλης. Απορροφώντας τους κραδασμούς του ξεφουσκώματος της κοινωνικής δυναμικής, οι αντιστάσεις αυτές κράτησαν συντεταγμένο -και μάλιστα μέσα σε ταχέως μεταβαλλόμενες συνθήκες οι οποίες έθεταν νέα και αμείλικτα ερωτήματα- το κινηματικό στρατόπεδο, και τολμούμε να πούμε -κοιτάζοντας τες σήμερα από μια σχετική απόσταση- ότι διαμόρφωσαν, μέσα από αναπόφευκτα αντιφατική πορεία ρήξεων, υποχωρήσεων, λαθών και υπερβάσεων, τους όρους για την “καινούρια γέννα”.
Λέγεται συχνά, και στα κείμενα του βιβλίου αυτού δεν υποστηρίζεται λίγες φορές, ότι η δεκαετία που αφήνουμε πίσω μας ήταν μια περίοδος ταξικής οπισθοχώρησης και κινηματικής άμπωτης. Δε θα διαφωνήσουμε. Στην περίοδο που μας απασχολεί δεν είχαμε ούτε τις εξεγέρσεις, ούτε τη μαζική είσοδο στο πολιτικό προσκήνιο του λαϊκού παράγοντα της αμέσως προηγούμενης πενταετίας. Όπως συμβαίνει πάντα στην ιστορία, οι εποχές που διαδέχονται τέτοιες πολιτικές και ταξικές κορυφώσεις είναι σκληρές, πολιτικά άνυδρες και κοινωνικά στομωμένες. Ωστόσο αυτό δεν τις κάνει λιγότερες σημαντικές και συναρπαστικές. Το αντίθετο θα λέγαμε. Μπορεί οι μάχες οπισθοφυλακών να μην έχουν τη λάμψη εκείνων της επαναστατικής ανόδου, ωστόσο χωρίς αυτές -όπως η ιστορία των κοινωνικών επαναστάσεων υπογραμμίζει- οι δεύτερες δεν πρόκειται να υπάρξουν […]
απόσπασμα από το Σημείωμα της Έκδοσης.
Αφορμή για τη συγγραφή του ακόλουθου κειμένου αποτέλεσε η έκδοση με τίτλο “Κάθε δρόμος γεννιέται με το βήμα. Στιγμιότυπα αντίστασης 2013-2022” που κυκλοφόρησε πρόσφατα από την Πρωτοβουλία για την Επαναστατική Μνήμη και διατίθεται από πολιτικούς και κοινωνικούς χώρους, αυτοδιαχειριζόμενα στέκια και βιβλιοπωλεία.
Πρόκειται για έναν ογκώδη τόμο 680 σελίδων, αποτελούμενο από ένα πλούσιο υλικό σκέψης και θεώρησης, δράσης και πράξης, με το οποίο διατρέχεται χρονολογικά μια ολόκληρη δεκαετία που -δίχως ίχνος υπερβολής- μπορεί να ειπωθεί ότι κυριολεκτικά πέρασε επάνω από όλους και όλες μας, επάνω από τη χειμαζόμενη κοινωνική πλειοψηφία, τη ντόπια και μεταναστευτική εργατική Τάξη, τους συντρόφους και τις συντρόφισσες, τους αγωνιστές και τις αγωνίστριες.
Μια πολύτιμη έκδοση που κυκλοφορεί αφιερωμένη στον φίλο και σύντροφο Χρήστο Πολίτη “που άφηνε τα χνάρια του στο χιόνι για να μην χαθεί, για να τον βρουν οι υπόλοιποι”.
Μια από εκείνες τις ξεχωριστές εκδόσεις που -όπως (δυστυχώς λιγοστές) άλλες αντίστοιχες- “παρεμβαίνει και μας υπενθυμίζει πως, πέρα από διαφωνίες και αποστάσεις, υπάρχει κάτι ζωντανό και ελπιδοφόρο που πολλές φορές ξεχνάμε. Πως μεγαλώσαμε και παλέψαμε μαζί. Στα ίδια μέρη, για τους ίδιους σκοπούς” [*].
Μέσα από μια ευρεία παράθεση κειμένων και ανακοινώσεων, αναλήψεων ευθυνών, ανταποκρίσεων και αναλύσεων πολιτικών ομάδων και συλλογικοτήτων, ένοπλων σχηματισμών και ομαδοποιήσεων άμεσης δράσης, εργατικών σωματείων, ανοιχτών συνελεύσεων και μετωπικών σχημάτων, πολιτικών κρατουμένων, αγωνιστών και αγωνιστριών του αναρχικού – αντιεξουσιαστικού χώρου και του ευρύτερου ανταγωνιστικού – ανατρεπτικού κινήματος, καλύπτεται χρονολογικά ολόκληρη η σύγχρονη ιστορική περίοδος που εκτείνεται ως τις μέρες μας.
Πρόκειται για εκείνη την περίοδο που ακολούθησε τον ύστατο (ως τα τώρα…) μαζικό και μαχητικό ξεσηκωμό του “προβοκάτορα λαού” στις 12 Φλεβάρη 2012 και το τέλος εκείνου του κύκλου αγώνων που σημάδεψαν την πρωτομνημονιακή “εποχή των ταραχών”, η οποία με τη σειρά της είχε ανθίσει πάνω στο γόνιμο λίπασμα (αλλά και τα όρια) της κοινωνικής – ταξικής Εξέγερσης του Δεκέμβρη του 2008.
Μια κομβική περίοδος κατά τη διάρκεια της οποίας (χάρη και στην καταλυτική συνεισφορά της σοσιαλδημοκρατίας -υπό τη μορφή της “πρώτης φοράς Αριστεράς”- που για ακόμα μια φορά στην ιστορία της “υπηρέτησε επάξια τον παλιό κόσμο”), εμπεδώθηκε και εντάθηκε το αλυσόδεμα της χώρας στο άρμα του ευρωατλαντικού Ιμπεριαλισμού, η κάθετη εργατική υποτίμηση και η μαζικοποίηση της ανεργίας, η σαρωτική επέλαση του Κεφαλαίου και η αυταρχικοποίηση του Κράτους του, η εκποίηση του δημόσιου πλούτου και η “κανονικοποίηση” της φτωχοποίησης και του εκφασισμού ενάντια στα δικαιώματα και τα συμφέροντα, τις κατακτήσεις και τις ανάγκες της χειμαζόμενης κοινωνικής πλειοψηφίας που ζει και εργάζεται σ’ αυτόν τον τόπο.
Χρόνια κατά τη διάρκεια των οποίων, μέσα σ’ ένα διάχυτο κλίμα οπισθοχώρησης του λαϊκού παράγοντα από το κοινωνικό προσκήνιο και επικράτησης του κινηματικού κατακερματισμού και αναχωρητισμού από τα βασικά επίδικα της εποχής, η κεφαλαιο-κρατική-ιμπεριαλιστική Εξουσία κατάφερε (μέσω του νέου δικομματισμού ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ και των απαραίτητων συμπληρωμάτων του) να επανασταθεροποιήσει το αστικό πολιτικό σύστημα της Γ’ Ελληνικής “Δημοκρατίας” που (ως γνωστό) “δεν έχει αδιέξοδα”…
Χρόνια κατά τη διάρκεια των οποίων, η κοινωνική βάση καλέστηκε -με το καλό ή το άγριο, με τη συναίνεση και την καταστολή- να συνηθίσει το θάνατο που προσφέρεται απλόχερα από τους διαχρονικούς δυνάστες της, σε διάφορες μορφές, συνθήκες και συγκυρίες. Μέσα από τις σελίδες της συγκεκριμένης έκδοσης παρατίθενται πολλά από τα στιγμιότυπα της Αντίστασης και του Αγώνα που πήραν σάρκα και οστά, κατά τη διάρκεια όλης αυτής της περιόδου υποχώρησης της ταξικής πάλης και άμπωτης του κοινωνικού ανταγωνισμού.
Στιγμιότυπα από εκείνη την πληθώρα δράσεων που πήγαν ενάντια στο ρεύμα της εσωστρέφειας, της μοιρολατρίας και της ηττοπάθειας. Στιγμιότυπα από τις πολύμορφες και διαφορετικές -αλλά όχι μεταξύ τους αντιτιθέμενες- αγωνιστικές, πολιτικές και οργανωτικές απόπειρες που -κατά τη διάρκεια όλων αυτών των “πολιτικά άνυδρων και κοινωνικά στομωμένων” χρόνων- κράτησαν ανοιχτό το “στοίχημα” της επαναστατικής προοπτικής.
Μαζικές κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις, κοινωνικοί – ταξικοί αγώνες εκτός των τειχών και απεργίες πείνας στις φυλακές, κινηματικές αγωνιστικές πρωτοβουλίες, καταλήψεις και ανακαταλήψεις στην αθηναϊκή μητρόπολη, αντάρτικες ενέργειες, καταδρομικές επιθέσεις και αντεπιθέσεις, μια πληθώρα από άμεσες δράσεις ενάντια σε κρατικούς και καπιταλιστικούς, φασιστικούς και ιμπεριαλιστικούς στόχους, ενάντια σε υλικές υποδομές και φυσικά πρόσωπα που υπηρετούν -από διάφορα πόστα, αξιώματα και ιδιότητες- αυτό το σάπιο, εκμεταλλευτικό και καταπιεστικό σύστημα, η κρεατομηχανή του οποίου ανεβάζει συνεχώς στροφές και αλέθει αδιάκοπα τις ζωές μας.
Στιγμιότυπα μιας διαδρομής που φέρει -ζωντανά μέσα της- τις απώλειες και τις πληγές “ενός παρελθόντος που δεν περνάει”: τις δολοφονίες αγωνιστών από μπατσους, παρακρατικούς και χρυσαυγίτες, τις εξοντωτικές καταδίκες και τον μακροχρόνιο εγκλεισμό, τις ειδικές συνθήκες κράτησης και τις εκδικητικές μεταγωγές, την αστυνομικό-δικαστική ομηρία και τις πολύχρονες διώξεις συντρόφων και συντροφισσών, το αίμα που δεν είναι νερό και τη Μνήμη που δεν είναι σκουπίδι.
Σύμφωνα με τον Αντόνιο Γκράμσι, “το παρόν είναι η κριτική του παρελθόντος”. Η παρούσα χρονική συγκυρία μέσα στην οποία κυκλοφόρησε αυτή η συγκεκριμένη έκδοση την καθιστά σε (ακόμα πιο) χρήσιμη για όσους και όσες συνεχίζουν ν’ αντιστέκονται και αγωνίζονται για την ταξική Απελευθέρωση και την κοινωνική Επανάσταση.
Με τη κοινωνική – ταξική Εξέγερση στη Γαλλία ενάντια στην πραξικοπηματική αντιλαϊκή – αντεργατική μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος (από τη νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση του προέδρου – τραπεζίτη Μακρόν) να μαίνεται και να φουντώνει, δείχνοντας το δρόμο στους “προβοκάτορες λαούς” όλης της Ευρώπης. Με το εγχώριο (έστω και πρόσκαιρο) κύμα της δίκαιης λαϊκής Οργής για το κεφαλαιοκρατικό έγκλημα στα Τέμπη να έχει βγάλει και πάλι (μετά από αυτή τη “χαμένη” δεκαετία) μαζικά, πολύμορφα και μαχητικά στο δρόμο πολλές χιλιάδες διαδηλωτών και διαδηλωτριών, επικαιροποιώντας όμως παράλληλα τις διαχρονικές ανεπάρκειες, ελλείψεις και αντιθέσεις μεταξύ των αντιλήψεων, πρακτικών και μεθόδων πάλης των κοινωνικών και ταξικών δυνάμεων του κινήματος. Με την παρατεταμένη προεκλογική περίοδο να φέρνει και πάλι στην επιφάνεια παλιά και νέα διλήμματα και κοινοβουλευτικές αυταπάτες, ενώ τα κέντρα Εξουσίας της ντόπιας αστικής Τάξης και των ιμπεριαλιστικών διευθυντηρίων σε Ουάσιγκτον, Βερολίνο και Βρυξέλλες απεργάζονται ταυτόχρονα τα (φανερά ή κρυφά) σενάρια της “επόμενης μέρας” (αυτοδύναμης, δικομματικής ή “οικουμενικής”) διακυβέρνησης του ελληνικού Κράτους – παρία της ΕΕ (που ως γνωστό “έχει συνέχεια”,,,). Με την καπιταλιστική Κρίση να βαθαίνει διαρκώς και να πλήττει καίρια τα θεμέλια του τραπεζικού-χρηματοπιστωτικού συστήματος των ιμπεριαλιστικών μητροπόλεων σε ΗΠΑ-Γερμανία-ΕΕ, επιφυλάσσοντας μια νέα περίοδο “δημοσιονομικής πειθαρχίας” και κοινωνικού-ταξικού σφαγιασμού των λαών. Με την πολεμική προπαρασκευή (παρά την πρόσφατη “αποκλιμάκωση των εντάσεων και εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων”) να εντείνεται και στις δύο πλευρές του Αιγαίου και την Ελλάδα της ευρωατλαντικής εθνικοφροσύνης να μετατρέπεται και επίσημα σε πολεμικό ΝΑΤΟϊκό ορμητήριο και προτεκτοράτο των ΗΠΑ. Με τον ιμπεριαλιστικό Πόλεμο στην Ουκρανία να οξύνεται, τα πολεμικά σύννεφα να πυκνώνουν πάνω απ’ όλη την ανθρωπότητα και το ενδεχόμενο ενός θερμοπυρηνικού Γ’ Παγκοσμίου Πολέμου να αποτελεί κάθε άλλο παρά σενάριο επιστημονικής φαντασίας…
Μέσα σε αυτή τη δυστοπική και διαρκώς επιδεινούμενη πραγματικότητα, εκδόσεις σαν κι αυτή συμβάλουν πράγματι -με τον τρόπο τους- στην “καινούργια γέννα” και υπενθυμίζουν αυτό που -σχεδόν έναν αιώνα πριν- ο Βάλτερ Μπένγιαμιν είχε συνοψίσει διαπιστώνοντας: “το ανεκπλήρωτο παρελθόν συνεχίζει ν’ αποτελεί υποχρέωση για εμάς”.
Προλεταριακή Πρωτοβουλία
Αθήνα, Μάρτης 2023.
[*] Απόσπασμα από την εισήγηση της πολιτικής εκδήλωσης Μνήμης για το σύντροφο και φίλο Χρήστο Πολίτη [Πολυτεχνείο, κτ. Γκίνη 31/5/2018]. Περιλαμβάνεται στην έκδοση “Πολιτικά κείμενα του αναρχικού Χρήστου Πολίτη” [Αθήνα, 2018].
